
EL VERBO AIMARA «SI»
POLITICSRuth Bader Ginsburg optimistic ‘over the long haul’ for US Quis autem vel eum iure reprehenderit qui in ea voluptate velit esse quam nihil molestiae consequatur, vel illum qui.
«Si» es en aimara «decir» en tercera persona singular presente, i.e. «dice». Su pronunciación se asemeja al «say» inglés; también «decir» aunque no en tercera persona. Este «si» es en runasimi el elemento central del «discurso indirecto». Equivale a «dice» o «dicen» y tiene como alternativa una simple «s» /s/ cuando la palabra a la que se agrega acaba en vocal simple. Obviamente substituye a «mi» — partícula con que se expresa el «discurso directo», i.e. «yo digo que es…»
Atilio machaqsonqom.
Digo que, asevero que, afirmo que… Atilio adora la bebida alcóholica.
Atilio machaqsonqos.
He oído, dicen, corre el rumor que… Atilio adora la bebida.
Wiraqocha Auqapurip churinmi wallpasua.
Afirmo que el hijo del señor Auqapuri es un ladrón de gallinas.
Wiraqocha Auqapurip churinsi wallpasua.
Dicen que el hijo del señor Auqapuri es un ladrón de gallinas.
Tito Chukillanki Combapatapim paqarirqa.
Asevero que Tito Chukillanki nació en Combapata.
Tito Chukillanki Combapatapis paqarirqa.
Dicen que Tito Chukillanki nació en Combapata.
Armando Qarwaruphay wañunmi.
Armando Qarwaruphay ha muerto. (lo afirmo)
Armando Qarwaruphay wañunsi.
Dicen que Armando Qarwaruphay ha muerto.